İNANIŞLAR

Uğur-Uğursuzluk

       - Sağ avuç kaşınırsa para gelir, sol avuç kaşınırsa elden para çıkar.
- Ayak kaşınınca yolculuk var demektir.
- Sol kulağın çınlaması zenginliğe işarettir.
- Sağ kulağın çınlaması sağlığa işarettir.
- Gözün seğirmesi olumsuzluğa işarettir, çevrede ölüm meydana gelebilir.
- Kulağın çınlaması birisi tarafından anılmaya işarettir.
- Akşam tırnak kesilmez
- Cuma akşamı tırnak kesilmez.
- Akşam sakız çiğnenmez, akşam çiğnenen sakız ölü etidir.
- Salı günü çamaşır yıkanmaz
- Salı sallanır.
- Güneş batarken uyuyanın ömrü kısalır
- Elden ele sabun verilmez. Verilirse kavga edilir. Sabunu vermek gerektiğinde elin tersi kullanılır.
- Kesilen saçları kuşlar alıp yuvalarına götürürlerse o kişinin başı ağrır.
- Hamile kadın aş ererken neye bakarsa doğacak çocuk ona benzeyecektir.
- Hamile kadınlara ayva yedirilirse olacak çocuk güzel yüzlü ve eyaz çehreli olur.
- Kırklı kadın gece evinden dışarıya çıkmaz.
- Kırklı kadının başucunda gece ışık yakılır.
- Kırklı kadının yattığı odaya süpürge konulur.
- Kırklı çocuk yalnız bırakılacağı zaman başucuna bıçak, soğan, sarımsak bırakılır
- Kırklı kadınlar ve bebekleri birbirleriyle karşılaştırılmaz.
- Alaca karganın kapı önünde ve çatıda yada dışında eve ait bir yerde öterse müjdeli bir haber geleceğine inanılır.
- Bismillah demeden yemek yiyen kişi doymaz. Şeytan da onunla birlikte yemek yer.
- Elleri diz üzerinde kavuşturmak, parmakları birbirine geçirip el bağlamak iyi değildir, insanın kısmeti kapanır.
- Karnı ağrıyan kimse ayva denesi (ayva tanesi) denilen otun çiçekli kısmını kaynatıp suyu içirilir.
- Rüyada ölü görmek diriye işarettir, misafir gelir.
- Türbeden dışarıya bir şey, bir nesne götüren kişiler çarpılır.
- Mezarlığı parmağı ile işaret etmek iyi değildir.
- Gece ölen kişinin üzerine sabaha kadar bıçak konulur.
- Mezarlıkta yatılmaz.
- Kurbanın kanı ve kemikleri gömülür
- Bir çocuk sürekli ağlarsa o evde mutlaka ölüm meydana gelir.
- Çorap giyilirken ayağın Kıbleye doğru uzatılması doğru değildir.
- Ölüye talkın verilirken can gelir, kalkmak ister, başına tahtaya çarpar. O zaman ölü "eyvah ben ölmüşüm" der.
- Ölen bir kişinin etleri ölümünden 40 - 52 gece sonra kemiklerinden ayrılır. Ölünün etleri kemiklerden kolay ayrılsın diye o gece evinde dua edilir.
- Mezarlıktan taş, toprak alınmaz.
- Ateşe tırnak atmak, su dökmek uğursuzluk getirir.
- Külün üstüne su dökülmez, işenmez.
- Gece külün yanından geçilmez, üstünden atlanmaz, şeytan gelir.
- Ölü gömülene kadar ev süpürülmez, çamaşır yıkanmaz, eve su getirilmez.
- Bir kişi gömüldükten sonra ruhu 7 gün evini ziyaret eder.
- Tarlada zina yapılırsa bereket olmaz.
- Su üstüne, küllüklere abdest bozulmaz (işenmez) cin vardır çarpılırsın.
- Kırık ayna uğursuzluktur.
- Baykuş ötmesi uğursuzluktur
- Sacayağı boş bırakılırsa o evde ölü suyu kaynar.
- Ölünün yıkandığı evde üç gün ışık yanar.
- Ayakkabı çıkarıldığında ters dönerse, ayakkabı sahibinin tez vakitte öleceği düşünülür.
- Resim olan yerlerden melekler kaçar.
- Ölünün elbiseleri ölü yıkayıcılarına verilir
- Mezarlıktan ağaç kesilmez. Ağaçta cin olduğuna inanılır.
- Mezarlıkta yatılmaz.
- Akşam evden dışarı ateş verilmez.
- Gece aynaya bakılmaz.
- Gece ıslık çalmak günahtır.
- Geceleri su üzerinden atlanmaz. Su birikintileri ecinnilerin ve perilerin mekanıdır
- Gece dışarı su dökeni periler çarpar.
- Gece acı evden dışarıya verilmez.
- Dışarıya maya verilirse evin bereketi gider.
- Gece evden eve tuz verilmez.
- Bıçak yere atıldığında sırtı üzerinde durursa misafir gelecek demektir.
- Ağızdan lokma düşerse misafir gelir.
- Yoğurt, süt, peynir, vs. gece dışarıya verilmez
- Kurt uluyunca ya ayaz olur ya kar yağar
- Gece ölen kişinin üzerine sabaha kadar bıçak konulur.
- Nar tanelerini yere dökmek günahtır, nar cennet meyvesidir.
- Soğan,sarımsak kabuğu yakmak iyi değildir.
- Mezara toprak atılırken elden ele kürek verilmez.
- Baş sağlığına gelen kişilerin ayakkabıları ters çevrilmez.
- Ezan okunurken bacak bacak üstüne atılmaz.
- Köpek uluması ölüme işarettir.
- Köpeğin vakitsiz gece havlaması, horozun vakitsiz ötmesi kötü şeylere işarettir
- Hastalanan hayvanları ateşten geçirmek iyidir.
- Mezarlık genişletilemez, çünkü ölü sayısı artar.
- Ölünün elbiselerini giyenin ömrü uzar.
- Kefen makasla veya bıçakla kesilmez.
- Yağmurun dinmesi için avluya sacayağı atılır.
- Yağmur yağsın diye ölü kemiği yahut ana babadan olan ilk çocuğu suya atılır.
- Beş taş oynamak kuraklığa işarettir.
- Gökkuşağının altında bir erkek geçerse kız, kız geçerse erkek olur.
- Evde namaz kılınırken seccadenin önünden bir hayvan geçerse namaz bozulur.
- Kırda namaz kılınırken namazdan önce bir taş veya sopa dikilir (öne hayvan geçmemesi için)
- Ölü olan evin komşuları evlerindeki suları dökerler. Aksi halde birbiri sıra ölümler meydana gelir.
- Yatak katlanırken baş taraftan katlanmaz, ayak tarafı önce katlanır. Baş tarafından yalnız ölünün yatağı katlandığı için o yatakta yatan kimse ölür.
- Bir evin başında baykuş öterse, o evde biri ölür yada bir yıkım olur.
- Köpek olan eve melek girmez.
- Kara kedi geçmesi uğursuzdur.
- İneğin sütünü yere sağmak iyi değildir, hayvan hastalanır.
- Yoğurt veya süt dışarıya verilirken üzerine üzerlik, kömür, yeşil yaprak konulmazsa ineğe nazar değer.
- Yemekten sonra kaşığın ağzı yukarı çevrilir, yoksa nasip kapanır.
- Aysız günlerde ağaç kesilmez, kesilirse kerestesi dayanıklı olmaz.
- Kapının önünde oturan kişi iftiraya uğrar.
- Kapı eşiğinde oturulmaz. İnsan fakir olur.

Yağmur Duası

Yağmur yağdırmak amacıyla veya sele neden olan aşırı yağışlara karşı gerçekleştirilen, çoğunlukla dağ, tepe veya türbe yakınlarında topluca gerçekleştirilen, dini ve geleneksel uygulamaların birbirine karıştığı pratiklerdir.

Yörede tespit edilen Yağmur Oyunu ;

Yağmur yağması için çocuklar ev ev dolaşarak yağ, bulgur, tencere gibi pilav yapmak için malzemeler toplarlar. Biraz büyükçe olan kız çocukları odun parçalarıyla yakılan ateşte pilavı pişirinceye kadar diğerleri el ele tutuşup mahalle aralarında ve çimenlikte "yağ, yağ yağmur, teknede hamur, bahçede çamur, ver Allah'ım ver sicim sicim yağmur" diyerek dolaşırlar. Pilav pişince hep beraber sofra kurup yenilir. Yemek ve yağmur yağması için dua edilir

Geleneksel Kurumlar - Tarikatlar - Dini Gelenekler

Horasan erenleri, Anadolu'da yaşayan Hıristiyan gruplarla, göçle gelmiş Türkmen grupları, eğitim ve imar faaliyetleriyle aynı kültür potasında yoğurmuş, Anadolu'nun kültürel bütünlüğünün oluşmasında ve merkezi otoritenin oluşumunda hayati bir rol oynamamışlardır. Göç yoluyla Anadolu'ya gelen bir kısım derviş dağ başlarına, kimsenin olmadığı yol kavşaklarına yerleşmiş, burada zaviyeler açmış, boş topraklar üzerine kurdukları bu kurumlar zamanla kültür, imar ve din merkezleri haline gelmiştir. Böylece dini cemaatler her tarafa yayılmış; ahlak, edep, davranış, inanış kuralları standartlaşmış, bilgi ve bilim devrin olanakları içerisinde bu merkezlerde üretilmiş ve yayılmıştır. Bu dervişlerin köylere yerleşerek toprak işletmeleri ve eğitim ile meşgul olmaları yöneticiler tarafından da desteklenmiş, dervişlere birtakım ayrıcalıklar verilmiştir. Sonuç olarak Anadolu'nun en ücra köşelerinde dahi zaviyeler açılmış ve verilen eğitim sayesinde ortak bir kültürel doku oluşmaya başlamıştı. Bu amaçla Anadolu'ya gelmiş olan ve Kütahya'ya yerleşmiş sağlıklarında türlü vesilelerle dünyevi, uhrevi hizmetleri ile özlerine uygun tutumları ile maddi eserleri ve manevi kişilikleri ile çevrenin saygısı kazanmış, bir kısmı güzide şahsiyetlerin merkatları zamanla kutsileştirilmiş ve buralara gelinerek mum yakılmaya, adak adanmaya, dertler, tasalar için medet umulan ziyaretgah halini almıştır.Kütahya merkezde tespit edilen türbe, yatır ve ziyaretgah yerleri:

AHİEVREN TÜRBESİ :

Ahi Evren mahallesinde Cennet Çeşme Sokağında caminin kuzeyinde bulunan türbe, basit bir çatı altında olup içeride dört merkat vardır. Bunlardan en başta ve en büyük olan Ahi Evren Babaya ait olduğu söylenir. Kitabesi yoktur. Halk arasında tekke olarak anılan bu makamın halen tekke ve mescide benzeyen tarafı yoktur. Kadınlar buraya gelip hacet dileyip yalvarıp yakarmaktadır

AHİ İZZETTİN TÜRBESİ :

Ahi izzetin Mahallesinde İshak Fakih cami civarındadır. Kapı örülü olduğu için bitişiğindeki evden girilir. Açıkta bulunan merkatın başucunda bir taşta "ya hay, ya gani 29-1071" yazılıdır. Yakup Çelebi imaretinin aşçılığını yaptığı söylenir. Kadınlar buraya gelerek adak adarlar.

AHİ ARSLAN TÜRBESİ :

Sultanbağı Ahiaslan Sokağında Çatal Mescidin civarında halk arasında "imam avlusu veya konak avlusu diye anılan alanın bitişiğindedir. Avlu içinde iki merkat vardır. Kitabesinde "haza kabr'şşam el-merhum el-mağdur essait, eşşehit İhsan efendi" okunmaktadır.Çevre de Arslan Sultan Tekkesi diye anılmakta ve her hacetin kabul edildiğine inanılır.

AHİ ERBASAN :

Ahi Erbasan mahallesindeki mezarlıktadır. Müzeye gönderilen taşından birinde "el-melik-ül mülk Hüvel baki el-mağfur 801" yazılıdır. Germiyanoğulları zamanındaki Kütahya ahilerindedir. Türbeye adaklar adanır ve mevlit okutulur.

PAŞAMSULTAN :

Ulucami ile İshak Fakih cami arasında ana cadde üzerinde olup giriş kapısı Kurşunlu Cami Sokağına giden yoldadır. Kurşunlu Camini yaptıran ve Ahi şeyhlerinden olduğu anlaşılan Şeyh Mehmet bin Şeyh Alaaddin bin Şeyh Nurettin'in Hacı İbrahim Cemal'in cedi olduğu anlaşılmaktadır.

ERGUNİYE TÜRBESİ :

Celalettin Ergun Çelebi, Mevlana Celalettin Rumi hazretlerinin oğlu Sultan Veled'in kızı Abide Mutahhare Hatun ile Germiyan beyi Süleyman Şah'tan doğma İlyas Paşa'nın oğlu Çelebi Burhanettin'in oğludur. Hazreti Ergun Kütahya Mevleviliğinin ulularından ve olgunlarından büyük bir zat olup ömrünün ortasında hilafet tacını giyerek Kütahya Mevlevi dergahının postnişini olmuştur.Ergun Çelebinin ölümünde vasiyeti üzerine buraya gömülmüş ve burası Erguniye Türbesi olmuştur. Mevlana torunlarından ve postnişinlerinden 13 kişi gömülmüştür.

GAYBİ SULTAN TÜRBESİ :

Sunullah Gaybi Efendidir. Musalla me zarlığında kümbet altında bulunan büyük mutasavvıf Gaybi Sunullah hazretlerinin türbesi de ziyaretgahtır. Halk burada mevlit ve Gaybi'nin kendi eseri olan Hüda rabbim duasını okuyarak niyazda bulunurlar.

KARADONLU CAN BABA TÜRBESİ :

Pirler mahallesi Karadonlu Sokak'ta Kardonlu mescidin karşısındadır. Arkalı önlü 6 büyk 3 küçük 9 kabir vardır. 1.yy.da Anadolu'ya gelen Aleviliği yayan pirlerden Karadonlu Can Baba'nın türbesidir. Kütahya'ya gelip yerleşmiştir. Meşhur Ahteri de bu şeyhe intisap ettiği ve senelerce hizmet ettiği bilinmektedir.

DİĞER TÜRBELER:

Ahi Mustafa, Cemalettin Sultan, Damlarca, Erenler Tekkesi, Abdal Ece ve Seyit Ebül vefa,Bedrettin Sabiti Türbesi, Acem Sultan, Ali Bab, Alemdar Sultan, Bun Dede, Fatma Ana Türbesi, Gazi Musa, Hazırlık Sultan, Hacı İbrahim Sultan, İshak Fakih Türbesi, Karagöz Ahmet Paşa Türbesi, Şeyh Mehmet Salih Efendi Türbesi, Ömer bari, Şeyh Muslıhittin Efendi Türbesi, Ersek Sultan Türbesi, Rabia Hatun Gümüşeşik Türbesi, Kesik Başlar- Kurukafa, Yorgun Çelebi,Üçler-Yediler-Kırklar .

Merkez Köylerde tesbit edilen türbe, yatır ve ziyaretgahlar; Anasultan Türbesi (Anasultan Köyünde), Tekke Deresindeki Türbesi (Karaağaç Köyü), Hava Nine (Karaağaç Köyü), Pir Ahmet Beşiri Türbesi (Sabuncupınar) , Osman Dede Türbesi (Ilıca Köyü), Şeyh Halil Dede Türbesi (Bölcek Köyü), İki Ahi Türbesi (Ahalar Köyü), Seyit Ömer Türbesi (Seyit Ömer Köyü), Gevrek Seydi Türbesi (Gevrek seydi Köyü), Doğuarslan Köyü Türbesi (Doğuaslan Köyü).

Altıntaş da tesbit edilen türbe, yatır ve ziyaretgahlar; Seydi sül Türbesi (Altıntaş köyü), Akçaköy Türbesi (Akça köy), Aykırıkçı Türbesi (Aykırıkçı Köyü), Çakırsaz Köyü Türbesi (Çakırsaz Köyü), Söylemez Türbesi (Gecek Köyü), Garip Dede Türbesi (altıntaşköyü), Alıncık Köyü Türbesi Alıncık Köyü).

Aslanapa da tesbit edilen türbe, yatır ve ziyaretgahlar; Kureyşler Tekkesi, Fadime Ana taşı Adak Yeri (Kureyşler Köyü)

Domaniç de tesbit edilen türbe, yatır ve ziyaretgahlar; Hayme Ana Türbesi (Çarşamba Köyü).

Dumlupınar da tesbit edilen türbe, yatır ve ziyaretgahlar; Cafer gazi Türbesi, air Şeyhi Türbesi, Şehitlikler (Hamur Köyü Şehitliği, Ağaç Köyü Şehitliği, Aslıhanlar Köyü Şehit Mezarları)

Emet de tesbit edilen türbe, yatır ve ziyaretgahlar; Reşat Efendi Türbesi, Kız Dede Türbesi (Örencik), Sefer zade Türbesi (Örencik), Bahatlar Köyü Türbesi.

Gediz de tesbit edilen türbe, yatır ve ziyaretgahlar; Murat dağı Türbesi (Muratdağında), Karadonlu Cihan Baba Türbesi (Akçaalan Köyü), Hacıbaba Türbesi (Hacıbaba Köyü), gaflet baba Türbesi (Eski Gediz).

Hisarcık da tesbit edilen türbe, yatır ve ziyaretgahlar; Şeyhler Köyü Türbesi (Şeyhler Köyü)

Simav da tesbit edilen türbe, yatır ve ziyaretgahlar; Kavli Ahmet Türbesi, Arap Dede Türbesi, Ece Sultan Türbesi, Arap Dede Türbesi.

Şaphane de tesbit edilen türbe, yatır ve ziyaretgahlar; Koca Seyfullah Türbesidir.

Tavşanlı'da tesbit edilen türbe, yatır ve ziyaretgahlar; Bicaroğlu Arslan Bey Türbesi, Mülayim Dede Türbesi, Erendede Türbesi (Ali Köy), Kurt Dede Türbesi, Dedeler Türbesi, Sarı Dede Türbesi (Moymul), Terzi Dede Türbesi (Tunçbilek), Karadayı Hoca (Tepecik Köyü), Şaban Dede Türbesi, Ahmet Dede Türbesi (Ayvalı Köyü), Karaca Ahmet türbesi (Ayvalı köyü), Kösemihal Türbesi (Derbent Köyü).