Kütahya ve yöresi ağızlarında yazı dilimizde bulunan ve genel Türkçe ile ortak olan temel ünlüleri ile bazı Anadolu ağızlarında da bulunan kapalı e (?) ünlüsünün yanında, komşu seslerin etkileri yada konuşan kimselerin konuşma özelliklerine bağlı etkiler altında oluşmuş ve boğumlanma nitelikleri değişmiş ünlü türleri vardır.

Çamâşır, gelcekmin
Kütahya ve yöresi ağızlarda iki yada daha fazla heceyi kaynaştırıp uzatarak bir tek hece haline getirilmektedir.Bölgemiz ağızlarında içseste ünlüler arasında bulunan ünsüzler eriyip kaybolurlar ve kendi heceleri içinde bulunan ünlüler ile kaynaşarak onları uzun ünlüye dönüştürürler.
mara

Bölgemiz ağızlarındaki bütün ünlülerde kısalık görülür.

Ge olum
Ağızlarda olan bütün dar ünlülerde görülen genzelleşme, bölgemiz ağızlarında yalnız a ünlüsü üzerindedir .
sã
Türkçe yazı dilinde dudak ünsüzlerinin yanında yuvarlak olarak bulunan ünlüler, bölgemiz ağızlarında dil benzeşmesine uyarak genellikle düzleşmiştir.
yımırta
ünlü kalınlaşması olayı bölgemizde pek seyrek görüldüğü halde, ünlü incelmesinin örnekleri fazladır.
ağec

Ünlü değişmesi bölgemiz ağızlarında genellikle bütün ünlülerde görülmektedir.

eccik

Kütahya ve yöresi ağızlarında genellikle vurgusuz olan orta hece ünlüleri kısalır ve bazen düşer.

ordan

Bölgemiz ağızlarında l,r,ş ile başlayan yabancı kelimelere genellikle i,u ünlüleri ek lenir.

ilazım

Bazı durumlarda kapalı bir hecenin sonunda türeme bir a,e,ı,i, ünlüsü bulunur.

Bi yandana

Kütahya ve yöresi ağızlarda, içses çift ünsüz bulunan yerlerde birinci ünsüz tonsuz olsa bile, ikinci ünsüz genellikle tonlu ve tonlulaşma eğilimindedir.

mutvak

Birinci hecelerinde yuvarlak ünlü bulunan çift heceli kelimelerin ikinci hecelerinde bulunan düz ve geniş ünlüler, bazen darlaşıp yuvarlaklaşarak dudak benzeşmesine uğrarlar.

soru