Atasözleri

- Acele işe şeytan karışır.
- Acı acıyı bastırır.
- Aç acıyı su sancıyı alır
- Acı patlıcanı kırağı çalmaz.
- Aç aman bilmez.
- Aça sekiz yorgan örtmüşler yine uyuyamamış.
- Adam kıtlığında keçiye Abdurrahmançelebi derler.
- Adam olacak oğlan doğuşundan bellidir.
- Adı çıktı dokuza inmez sekize.
- Ağlamayan çocuğa meme vermezler.
- Akacak kan damarda durmaz.
- Akşamın hayrından sabahın şerri yeğdir.
- Alacakla verecek ödenmez.
- Allah bal mumu yakana bal mumu, yağ mumu yakana yağ mumu verir.
- Allah'ın bildiği kulundan saklanmaz.
- Alına yazılan başa gelir.
- Almadan vermek Allah'a mahsustur.

- Alışmış kudurmuştan beterdir.
- Anasına bak kızını bak kızını al, kenarına bak bezini al.
- Ben hadımım der , o oğuldan kızdan ne haber der.
- Besle kargayı oysun gözünü.
- Bir günlük beylik beyliktir.
- Bir koyundan iki post çıkmaz.
- Boşboğaza ateşe atmışlar, odun yaş diye bağırmış.
- Başa gelen çekilir.
- Bedava atın dişine bakılmaz.
- Bir tutam tarhana varsa ehline pişirt.
- Can boğazdan gelir.
- Can çıkmadan huy çıkmaz.
- Canı yanan eşek attan Yörük olur.
- Cennetin kapısını cömert açar.
- Çayı görmeden paçaları sıvama.
- Çirkefe taş atma üstüne sıçrar.
- Çiviyi çivi söker.
- Çıkmadık canda ümit vardır.
- Çocuktan al haberi.
- Çocuğun yediği helal, giydiği haram.
- Çocuk düşe kalka büyür.
- Çok karıştırma altından çapanoğlu çıkar.
- Evdeki Pazar çarşıya uymaz.
- Evlenen ile ev yapana Allah yardım eder.Fazla mal göz çıkarmaz.
- Fitil fitil burnundan gelsin.
- Garip kuşun yuvasını Allah yapar
- Gecler gebedir gün doğmadan sultan doğar.
- Geç olsunda güç olmasın.
- Gelen gideni aratır.
- Geleceği varsa göreceği de var.
- Giden ağam gelen paşam.
- Gökyüzünde düğün var deseler kadınlar merdiven krarlar.
- Gönül kimi severse o güzel odur.
- Göz görmeyince gönül katlanır.
- Göz terazi akıl mizan.
- Güvenme varlığa düşersin darlığa.
- Güvendiği dağlara kar yağdı.
- Ha Ali Hoca, ha Hoca Ali.

- Havla demesini de bilirim helva demesini de
- Hazır yemeğe dağlar dayanmaz.
- Hazırı sakla Hızır'a lüzum kalmaz.
- Her işin başı sağlık.
- Misafir umduğunu yemez bulduğunu yer.
- Ne ekersen onu biçersin.
- Nereye gidersen okka dört yüz dirhem.
- Oldu olacak kırıldı nacak.
- Onunla aşık atılmaz.

- Oynamasını bilmeyen kız yerim dar dermiş, yerini bulmuşlar bu sefer yenim dar demiş
- Ödünç yiyen kesesinden yer.
- Öğüt veren çok olur ama ekmek veren olmaz
- Ölüm dirim bizim için.
- Ölümden öte köy yok

- Öz ağlamayınca göz ağlamaz.
- Parayı veren düdüğü çalar.
- Pilavı yiyen kaşığı yanında taşır.
- Sabah ola hayır ola.
- Sabırla koruk helva olur, dut yaprağı da atlas
- Sebepsiz kuş uçmaz.
- Serçeden korkan darı ekmez.
- Sındırgıyı sıyırmış kara ağaca kandil bağlamış.
- Sırrımı düşman bilmesin dersen dostuna açma.
- Sona kalan dona kalır.

- Sora sora Kabe bulunur
- Söyleyene bakma söyletene bak.
- Su testisi su yolunda kırılır.
- Su içene yılan bile dokunmaz.
- Suyun çağlamazından insanın söylemezinden kork.
- Şahin sinek avlamaz.
- Takdirle yazılan tekbirle bozulmaz.
- Takke düştü kel göründü.
- Tavuk bile su içerken göğe bakar.
- Tencere yuvarlanmış kapağını bulmuş.
- Tereciye tere satılmaz.

- Tilki tilkiliğini anlatıncaya kadar post elden gider.
- Tıngır elek tıngır saç.
- Tok ağırlamak güçtür.
- Üşenenin oğlu kızı olmaz.
- Üzümün çöpü var armudun sapı var.
- Üzerliksin havasın her derde devasın.
- Ucuzdur vardır illeti, pahalıdır vardır lezzeti.
- Ummadığın taş baş yarar.
- Unumuzu eledik eleğimizi astık.

- Anlayana sivrisinek saz, anlamayana davul zurna az.
- Arsızın yüzüne tükürmüşler, yağmur yağıyor demiş.
- Aslını saklayan haramzadedir.
- Asilzadeden kemlik gelmez.

- Ateş düştüğü yeri yakar.
- Ateş olsa cürümü kadar yer yakar.                                                                             
- Ayranı yok içmeye, tahtırevanla gider gezmeye.
- Ayvaz kasap, hep bir hesap.
- Az veren candan çok veren maldan.
- Azıcık aşım kaygısız başım.
- Babası oğluna bir bağ bağışlamış, oğlu babasına bir salkım üzüm vermemiş.
- Bacak kadar boyu var, türlü türlü huyu var.
- Bakarsan bağ, bakmazsan dağ olur.
- Bal tutan parmağını yalar.
- Balık baştan kokar.
- Baş olda istersen eşek başı ol.
- Baş kırılır fes içinde, kol kırılır yen içinde.
- Başa gelmeyince bilinmez.
- Başa gelen çekilir.
- Bedava sirke baldan tatlıdır.
- Çok söylenme arsız olur, parsız koma hırsız olur.ü
- Dabak beğendiği deriyi yerden yere vurur.
- Deli deliden imam ölüden hoşlanır.
- Denizden geçer çayda boğulur.
- Dertsiz başını derde sokma
- Dilenciye sucuk vermişler, eğri diye beğenmemiş.
- Döngelle oruç tutulmaz
- Düğünsüz ev olur, ölümsüz ev olmaz.
- Düşmez kalkmaz bir Allah.
- Eceli gelen köpek cami duvarına işer.
- Ekmeksiz ev, köpeksiz köy olmaz.
- El elden üstündür.
- Elle gelen düğün bayram.
- Ellini sallasan ellisi, başımı sallasan başı tellisi.
- Eli işte aklı oynaşta.
- Elifi görse mertek sanır.

- Erenlerin sağı solu olmaz.
- Et tırnaktan burun yüzden ayrılmaz.
- Evvela iğneyi kendine batır, sonra çuvaldızı ele.
- Evli evinde köylü köyünde gerek.
- Her koyun kendi bacağından asılır.

- Her kuşun eti yenmez.
- Herkesin tenceresi ayrı kaynar.
- Horoz ölür gözü çöplükte kalır.
- Huylu huyundan vazgeçmez.
- İğne İle kuyu kazılmak.
- İbadette gizli kabahatte.
- İki el bir baş içindir.
- İki su bir ekmek yerini tutar.
- İnsan ne oldum dememeli ne olacağım demeli.
- İşin yoksa şahit ol, borcun yoksa kefil ol.
- İşten artmaz, dişten artar.
- İt ite it de kuyruğuna buyururmuş.
- İyilik ette denize at, balık bilmezse Halik bilir.
- İzan dedikçe uzanıyor.
- Kabahat samur kürk olsa kimse üzerine almaz.
- Kalburla su taşınmaz
- Kaşığı ile yedirir, sapı ile göz çıkarır.
- Kaşığı herkes yapar sapını denk getiremez.
- Kaz gibi ağzını açacağına gözünü aç.
- Kel ilaç bulsa kendi başına sürer.
- Kimin arabasına binerse onun türküsünü çalar.
- Kılavuzu karga olanın burnu boktan çıkmaz.
- Kırk yıllık kani olur mu yani.
- Kısmetse gelir Hint'ten Yemenden, kısmet değilse ne gelir elden.
- Kızım sana söylüyorum gelinim sen anla.
- Korkunu ecele faydası yoktur.
- Köprüden geçinceye kadar ayıya dayı derler.
- Köpek bile sahibini ısırmaz.
- Köpek kocayınca kedilerin maskarası olur.
- Köpeğin duası kabul olsa gökten kemik yağar.
- Kul bunalmayınca Hızır yetişmez.
- Kurunun yanında yaşta yanar.
- Kuzguna yavrusu güzel görünür.
- Mal sahibi mülk sahibi hani bunun ilk sahibi.
- Mart kapıdan baktırır, kazma kürek yaktırır.
- Maşa varken elini akma.
- Meranın iş görmek değil kalaycılar gibi kıç sallamak.
- Meyhaneciden şahit istemişler, bozacıyı şahit göstermiş.
- Uyku uykunun mayasıdır.
- Vakitsiz öten horozu kesereler.
- Vermeyince Mabut, neylesin Mahmut.
- Vücut kocar, gönül kocamaz.
- Yağmur olsa kimsenin tarlasına yağmaz.
- Yalan, yalan bu yalan deveyi yuttu bir yılan.
- Yananla yenene bir şey dayanmaz.
- Yavuz hırsız ev sahibini bastırır.
- Yedisinde ne ise yetmişinde de odur.
- Yemin etsem başım ağrımaz.
- Yiğit lakabı ile anılır.
- Yiyen bilmez doğrayan bilir.
- Yoktan yonga kopmaz.
- Yüz yüzden utanır.
- Yüzdük yüzdük kuyruğa geldik.
- Yuvayı yapan dişi kuştur.
- Zaman sana uymazsa sen zamana uy.
- Zengin arabasını dağdan aşırır, züğürt ovada yolunu şaşırır.
- Zora dağlar dayanmaz.
Züğürt olup düşünmektense uyuz olup kaşınmak daha iyidir

Deyimler

- Aba altından deynek gösterir.
- Acısı içine çökmüş
- Açlıktan nefesi kokar.
- Adama döndü
- Adamlık bende kalsın.

- Adet yerini bulsun
- Adın çıkacağına canın çıksın.
- Ağzı var dili yok.
- Ahrette iki elim yakanda.
- Aklını peynir ekmekle ekme.
- Anamın ak sütü gibi helal.
- Anasının gözü
- Armut piş ağzına düş.
- Atına eşek mi dedik.
- Ateşle oynama.
- Atsan atılmaz, satsan satılmaz.
- Az yede bir uşak tut.
- Bacak kadar boyu var türlü türlü huyu var.
- Bağrıma taş basarım
- Al alacak çiçeği bilir.
- Baltayı taşa vurduk.
- Bastığın yeri bil.
- Başa kakma.
- Başının çaresine bak.
- Başkasının sırtından geçinme
- Baştan savma
- Bıyık altından gülme
- Bir kaşık suda boğma
- Bundan iyisi can sağlığı
- Büyük söyleme
- Canı cehenneme
- Canıma değdi
- Cehenneme kadar yolu var.cehennemin dibi
- Ciğeri beş para etmez
- Dediği dedik, çaldığı düdük
- Derdimi deşme
- Dışı seni yakar, içi beni yakar
- Dokuz yorgan eskittir
- Dosta düşmana karşı
- Dünyanın kaç bucak olduğunu anlarsın
- Eceline susamış
- El ağzıyla çorba içme
- El ermez göz görmez
- Elinden geleni ardına koyma
- Feleğin çemberinden geçmiş.
- Garip ilin şenliği bu kadar olur.
- Göbeği sokakta kesilmiş
- Görüp göreceği rahmet bu.
- Günahı boynuna
- Günahını vermez
- Haddini bil
- Hamamda deli var
- Ham armut gibi boğaza durur
- Hangi dağda kurt öldü
- Hangi taşı kaldırsan altından çıkar.
- Hatır gönül nedir bilmez.
- Helal süt emmiş.

- Her evde bir deli, bizim evde hep deli
- Hikmetinden sual olunmaz.
- İpiyle kuyuya inilmez
- Kabir suali gibi
- Kaçın kurası
- Kahve tütün keyifler oldu bütün
- Kalıbının adamı değil
- Kendini dirhem dirhem satar.
- Koyduğum yerde otluyor.
- Lafı ağzında geveleme
- Lamı cimi yok.
- Maymun iştahlı
- Meteliğe kurşun sıkmak
- Meydanı boş buldu

- Mezhebi geniş
- Mürekkep yalamış
- Nefsine yediremedi
- Ne halin varsa gör
- Ne oldum delisi
- Oluruna bırak
- Öküz altında buzağı arama
- Ölür müsün öldürür müsün
- Saman altından su yürütme
- Sucuk gibi ıslandım
- Suratı kasap süngeriyle silinmiş
- Suyu başından kesmeli
- Suyu nereden geliyor.
- Sürüsüne bereket
- Şeytana külahı ters giydirmek
- Şeytan dürttü
- Tabanı yanmış it gibi kaçar
- Tam takır kırmızı bakır.
- Taş attı da kolumu yoruldu
- Tavşan boku gibi ne kokar, ne bulaşır
- Teneşir paklar
- Tilki uykusuna yatmış
- Tövbeler tövbesi
- Tuzu kuru
- Tüyü düzdü
- Ucu ucuna ancak denk geliyor
- Uçan kuşa borçlu
- Vebali boynuna
- Verip yetiştirdi
- Yaka silkmek
- Yan gelip yatmak
- Yanına salavatla varılır.
- Yaradana sığınma
- Yemin etsem başım ağrımaz
- Yer altında olmasında dağ ardında olsun
- Yumurtaya kulp takmak
- Yuvarlanıp gitmek
- Yüreğim ağzıma geldi
- Yüreğim kabardı
- Yüreği yufka
- Yüzünün akıyla çıktı
- Zehir zemberek
- Zeynine takıldı
- Zeyni karıştı
- Zıkkımın kökünü ye
- Zırnık vermez.

Bilmeceler

Akşam baktım çok idi
Sabah baktım yok idi
(Yıldız)

Ak çıkının içinde
sarı altın
(Yumurta)

Ağzı açık alamet
İçi kızıl
kıyamet
(Fırın)

A benim al yastığım
İçine un bastığım (İğde)

Ahi geldi vahi geldi (1)
Dört ayaklı şahı geldi (2)
Erenler sultanı geldi (3)
Yıldırım padişahı geldi (4)
 
1-Sofra altı-2-Sofra 3-Ekmek 4-Bıçak  

Alladım pulladım
Şehere yolladım
(Mektup)

Avlıdan atlar
Dibine yumurtlar
(Kabak)

Allah'ın işi
Başındadır dişi
(Haşhaş)

Ayı görür açınır
Günü görür kaçınır
(Yıldız)

Altı taş üstü taş
İçinde binbir baş
(Hamam)

Altı su üstü saman
Yanıyorum aman aman
(Nargile)

Ateşe girer yanmaz
Suya girer ıslanmaz
(Gölge)

Altı mermer üstü mermer
İçinde al gelin oynar
(Dil)

Altı tahta üstü tahta
İçinde bir sarı safta
(Badem)

Altı tahya üstü tahta
İçinde kara Fatma
(Tosbağa)

Başa yapışık
İki kaşık
(Kulak)

Bilmece bildirmece
El üstünde kaydırmaca
(Sabun)

Bir fırınım var
Dört ekmek alır
(Ceviz)

Bir gelinim var
Gelenin gidenin elini öper
(Kapı)

Yeraltında yağlı kayış
(Yılan)
Bir kızım var
Gelen öper, giden öper
(Tas)

Bir yeşil fincan
İçi dolu mercan
(Nar)

Biz biz idik
Otuziki kız idik
Kıran geldi kırıldık
Düzen geldi düzüldük
(Diş)

Biz biz idik
Yüz bin kız idik
Gece oldu dizildik
Gündüz oldu silindik
(yıldızlar)

Çarşıdan gelmez
Torbaya girmez
Ondan tatlı bir şey olmaz
(uyku)

Çınlı çınlı hamam
Kubbesi tamam
Bir gelin aldım
Babası imam
(Saat)

Dağdan gelir taştan gelir
Kıçı açık eniştem gelir
(Keçi)

Dağdan gelir dakdak gibi
Kolları budak gibi
Eğilir bir su içer
Bağırır oğlak gibi
(Kağnı)

Dünyayı kaplar
Denizi kaplayamaz
(Kar)

Etten kantar
Altın tartar
(Küp

Helemez melemez
Ocak başına gelemez
(Yağ)

Hanım içerde
Saçı dışarıda
(Mısır)

Hırsız içerde
Başı dışarıda
(Çiv

İçi bitli
Dışı kilitli
(İncir)

İleri sürersen kusar
Geri çekersen küser
(Kahve)

Küçücük adamcıklar
Başında şapkacıklar
(Kibrit)

Pişirirsen aş olur
Pişirmezsen kuş olur
(Yumurta)

Üstü çayırdır biçilir
Altı çeşmedir içilir.
(Koyun)

Yeraltında kırmızı minare
(Havuç)

Dualar

-          - Allah ağız tadı, gönül şenliği ile oturacak
- Allah altın tokalara yapıştırsın
- Allah bütün versin
- Allah güldürsün
- Allah hacı sofrasına oturtsun
- Allah helal süt emmiş Allah'tan korkan kuldan utananlarla konuştursun
- Allah içi çeşmeli, önü bahçeli Arap uşaklı, 40 pencereli, 40 tencereli, yerler versin
- Allah işini gücünü rast getirsin
- Allah işsiz aşsız komasın
- Allah ne muradın varsa versin
- Allah tuttuğunu altın etsin
- Allah senden razı olsun
- Allah şeytan atına bindirmesin
- Allah yardımcın olsun
- Allah yokloukla terbiye etmesin
- Ayağı pınar başı göl olsun
- Başın dert görmesin
- Elin ayağın dert görmesin
- Ömrün uzun olsun

Beddualar (Kargış - ilenme):

- Adı batasıca
- Ağzı yumulu kalasıca
- Alın yeşilin üzerine dökülsün

- Allah canını alsın

- Allah bin belanı versin

- Allah diplere yatırıpta kapılara baktırsın

- Başın beladan kurtulmasın
- Başına bit düşesice
- Bir elinde bulsun bir elinde toz olsun inşallah
- Bir eline aldığın pul olup dökülsün, öbür eline aldığın kül olup savrulsun.
- Boyu devrilesice
- Cehennem tıkacı ol
- Cehennem dibine git
- Cehennem çırası olaydın
- Civan sırtın yere gelsin
- Defteri dürülesice
- Dirlik birlik görme inşallah
- Gara topraklara giresice
- Gidişin olsunda gelişin olmasın
- Güldüğün gün ağla.
- Hekim bilmez dertler versin
- Hotum hotum hortla

- İki gözün emeninden çıksın
- Kınanda kar yağsın
- Ölmede sürün
- Önünün bulsun sonunu bulamasın.
- Saman doldursunlar derine, öl gerine gerine
- Sırtını bit, ekmeğini it yesin
- Sürüm sürüm sürün inşallah
- Teneşire gelesice
- Teneşir paklasın
- Urganlara gidesice

Yeminler:

- Allah belamı versin
- Allah canımı alsın

- Allah'ıma kitabıma

- Dinime imanıma
- Ekmek çarpsın
- Ekmek beni çarpsın
- Ekmek musaf çarpsın
- Gözüm kör olsun
- İki gözüm önüme aksın ki..
- Kuran çarpsın ki
- Vallahi
- Vallahi billahi

Çıkıda çivide durmaz sarı altınım

Efem

Paşam